ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Γ. ΣΠΥΡΟΥ

Χειρόγραφα & Ζωγραφικά

Παναγιώτης Γ. Σπύρου

Το πλούσιο έργο του Παναγιώτη Γ. Σπύρου, αναδεικνύει την φιλομάθεια,

τον θαυμασμό του προς τις τέχνες και τον αστείρευτο γραπτό λόγο του. 

 Στη μνήμη του Παναγιώτη Γ. Σπύρου

(Τεχνολόγου Εκπαιδευτικού - Καλλιτέχνη, Τραγουδιστή)

12 Σεπτεμβρίου 1943 - 5 Ιανουαρίου 2022

 

ΤΟ ΕΡΓΟ.

Το δημιουργικό έργο του καθηγητή Παναγιώτη Γ. Σπύρου αποτελείται από χειρόγραφα κείμενα, άρθρα, ζωγραφική, τραγούδια. Η ανάρτησή του υλοποιήθηκε μετά από την επιθυμία όσων τον γνώρισαν και τον έζησαν, να έχουν από εκείνον ως ενθύμιο, σημεία του λόγου του και του καλλιτεχνικού πνεύματός του, όπως όταν τον βίωναν, με τις αναμνήσεις να είναι ισχυρές και ποικίλες.  

Το υλικό είναι επιμελημένο με σεβασμό, φροντίδα, θαυμασμό, αστείρευτα συναισθήματα αγάπης, όπως γινόταν και όταν εκείνος συμπορευόταν μαζί μας.  Τα χειρόγραφα κείμενα παρουσιάζονται ατόφια, όπως εκείνος έγραφε στα αμέτρητα τετράδια και σημειωματάρια. Στις αμέτρητες σελίδες του. Τα ζωγραφικά έργα του δημιούργησε σε διάφορες φάσεις της ζωής του, από τη δεκαετία του 1970 έως το 2021 και έρχονται σε συνδυασμό με τα κείμενα. Ενώ περιλαμβάνονται δύο ηχογραφήσεις που με το κάλλος της φωνής του ερμηνεύει τραγούδια λαϊκών συνθετών που αγαπούσε, θυμίζοντας με συγκίνηση σε όσους είχαν την τύχη να τον ακούσουν δυνατές στιγμές αλλά και όσοι δεν τον γνώριζαν να ακούσουν και να γνωρίσουν το τραγούδι εκείνων των δεκαετιών της Ιστορίας της χώρας μας, όπως επιθυμούσε κι εκείνος να γίνει. Να μοιραστεί με όλους την ομορφιά της τέχνης και του κεφιού.

Υλικά ζωγραφικής του Παναγιώτη Γ. Σπύρου, (από την ιδιωτική συλλογή της κόρης του Σταυρούλας Π. Σπύρου. Φωτογραφία, Σταυρούλα Π. Σπύρου)

Σύνεργα ζωγραφικής του Παναγιώτη Γ. Σπύρου

Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ.

Κάθε στιγμή ήταν μια ευκαιρία διαμοιρασμού. Ο Παναγιώτης Γ. Σπύρου κατέγραφε με λεπτομερείς περιγραφές αφηγήσεις που σε κάθε περίσταση τις μοιράζονταν, με τον τρόπο του εκπαιδευτικού και του ερευνητή της ζωής και της γνώσης, ιδιότητα που δεν έπαψε να την ασκεί με φωτεινό τρόπο ως το τέλος.

Μοιράζονταν με γλυκιά ταπεινότητα και με καθαρότητα χωρίς έπαρση. Με κοινωνικότητα, με ανθρωπιά που δεν πλησίαζε λίγους αλλά γοήτευε τους πολλούς. Δημιουργούσε μεγάλες συντροφιές και παρέες χωρίς διακρίσεις που αποτελούνταν από όλες τις ηλικίες, νέους και συνομήλικούς του, όλες τις ιδιότητες, εκπαιδευτικούς, καλλιτέχνες, ιερείς, πολιτικούς, βιοπαλαιστές, όλα τα μορφωτικά επίπεδα.

Ακουαρέλλα, δεκαετία 1970. Έργο του Παναγιώτη Γ. Σπύρου

Ακρυλικά σε κόντρα πλακέ, δεκαετία 1970. Έργο του Παναγιώτη Γ. Σπύρου

Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ. Το ξανθό παιδί του ποταμού.

Γεννημένος το 1943 στα Κεντρικά Τζουμέρκα της Ηπείρου, στο Δίστρατο Άρτας, βιώνει το τέλος του πολέμου και της ανόρθωσης της χώρας. Ωστόσο γεύεται ως παιδί τις απλόχερες ομορφιές του τόπου του. Ο ποταμός Άραχθος ορμητικά και πλούσια χαρίζει παιχνίδια και μυρωδιές από ρείκια, κουμαριές, φτέρες και κέδρους, εικόνες τοξωτών γεφυριών, χελιδονιών. Θρύλοι, παραμύθια, έθιμα και παραδόσεις εντόπιες χαράσσονται για μια ζωή στο μυαλό του, συμπορευόμενος με τα τέσσερα αδέρφια του και τους δύο χαρισματικούς γονείς του. 

"Πατέρες ΙΙ", 2008. Ακρυλικά σε καμβά 70εκ.x100εκ., έργο της Βασιλικής Σπύρου που απεικονίζει τον πατέρα της Παναγιώτη Γ. Σπύρου σε παιδική ηλικία

Art book εμπνευσμένο από τα παιδικά χρόνια του Παναγιώτη Γ. Σπύρου. Δημιουργία της Βασιλικής Π. Σπύρου, 2018

Η ΓΟΗΤΕΙΑ ΤΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ.

Σε εκείνους τους τόπους έρχεται στη ζωή του η μαγεία της μουσικής. Ένα γραμμόφωνο που θα φέρει στο σπίτι ο πατέρας του θα παίξει μουσικές και ήχους που θα κάνουν το παιδικό μυαλό να ονειρευτεί το πάλκο, τους τραγουδιστές, να συγκρατήσει στίχους, να πατήσει μελωδικά με τη φωνή του στις φωνές τους και να γίνει δεινός συλλέκτης στίχων και αφοσιωμένος μελετητής και λάτρης του τραγουδιού.

Η καλλίφωνη μητέρα του Βασιλική τον παροτρύνει στον κόσμο της μεγαλοπρέπειας της μουσικής. Ο ίδιος τραγουδούσε καθημερινά έως τις τελευταίες στιγμές. Εντυπωσίαζε όλους η καλλιφωνία του, σωστά τοποθετημένος ρυθμικά αποσπούσε επιβραβεύσεις από επαγγελματίες της μουσικής.

Στο χειρόγραφο κείμενό του που ακολουθεί αναφέρει ο ίδιος το γεγονός που στιγμάτισε η ομορφιά της τέχνης της μουσικής τη ζωή του.

Το γραμμόφωνο στο σπίτι ή όπως ξεκίνησε το πάθος για το λαϊκό τραγούδι. Απόσπασμα χειρόγραφου κειμένου του Παναγιώτη Γ. Σπύρου με αναφορά στα τραγούδια που έπαιζε το γραμμόφωνο.

                       Ο Παναγιώτης Γ. Σπύρου ζωγραφίζει στην αυλή του πατρικού του σπιτιού

Η ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗ. Το Μουσείο.

Αφήνοντας πίσω τον ποταμό Άραχθο, το σπίτι και τις αναμνήσεις που τον διαμόρφωσαν και πριν από το ταξίδι μετεγκατάστασης σε νέους τόπους, ο πατέρας του Γεώργιος Ε. Σπύρου (1917-2016) εμπνέεται και δημιουργεί με πάθος το Αγροτικό Μουσείο Διστράτου Άρτας ως σημείο ανάδειξης της πατρίδας τους.

Ο πατέρας του Γεώργιος υπέγραφε ως "Τζουμερκιώτης" στις περιγραφές του, χαρακτηρισμός που δήλωνε την λατρεία στη γενέτειρά του.

Ακόμη και σήμερα υπάρχει αγέρωχο το σχολείο που στεγάζει το μουσείο. Το μουσείο που έγινε σταθμός πολιτισμού για όλους όσους το έζησαν και για τους νέους επισκέπτες και περιηγητές του. Σε όλη τη ζωή του ο Παναγιώτης Γ. Σπύρου μεγαλουργώντας με το έργο του θα αναδεικνύει σε κάθε περίσταση τις ρίζες του που δεν ξεχνά ποτέ.

«Αφετηρία», κολλάζ σε φωτογραφία, διάφοροι τύποι χαρτιών, σχέδιο με πενάκι, 2022. Έργο της Βασιλικής Π. Σπύρου

 

Σχέδια με μολύβι του Παναγιώτη Γ. Σπύρου, 1975 & 1976

Ο Παναγιώτης Γ. Σπύρου και η κόρη του Βασιλική με φόντο τα Αθαμανικά Όρη. Πίσω από την φωτογραφική κάμερα ο Γιώργος Π. Σπύρου, 2016

Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ. Σταθμοί γνώσης.

Η πορεία του Παναγιώτη Γ. Σπύρου συνεχίζεται στη Δυτική Στερεά Ελλάδα, στην Πελοπόννησο, στην πρωτεύουσα της χώρας την Αθήνα. Σε κάθε σταθμό του θα ερευνήσει το μέλλον του, που χάριν στην τολμηρή φύση του και την φιλομάθειά του θα τον κατατάξει άμεσα στη θέση του εκπαιδευτικού. Σπουδάζει σχέδιο και ζωγραφική στη Σχολή ABC , περιηγείται σε Μουσεία, παρακολουθεί τέχνες. Μεγάλη του αγάπη η αγορά και συλλογή βιβλίων για τις τέχνες, την αρχαία και σύγχρονη ιστορία, τη φιλοσοφία και τη μουσική.

Η διαδρομή στην διδασκαλία με μαθητές μεγαλύτερους από εκείνον σε ηλικία είναι μια πρόκληση που θα τον δημιουργεί καθημερινά και σπουδαιότερο δάσκαλο.

Με τους λόγους του συνεπαίρνει τα έδρανα, οι μαθητές του γίνονται οι θαυμαστές του για την αμεσότητα του και την ερευνητική φύση του που απλόχερα και ακατάπαυστα προσφέρει, μορφώνει, καθοδηγεί. Σχετίζεται με προσωπικότητες όπως συγγραφείς, δημοσιογράφους, καλλιτέχνες, πολιτικούς, δασκάλους και συνδέεται με φιλικούς δεσμούς για όλα τα χρόνια της ζωής του.

Από νεαρή ηλικία καταγράφει εξαιρετικής φιλοσοφικής σημασίας κείμενα. Ενδιαφέρεται για την καθημερινή ροή που τον περιβάλλει και με αφηγηματικό τρόπο, μιας καλλιτεχνικής σύνδεσης ζωγράφου και συγγραφέα, αποτυπώνει στο χαρτί του. Έως και την τελευταία ημέρα της ζωής του γράφει. 

Ως δραστήριο και ανήσυχο πνεύμα διοργανώνει εκπαιδευτικά και καλλιτεχνικά πλαίσια με γνώμονα τη μορφωτική καλλιέργεια των μαθητών του. Ζητούμενο είναι εκείνοι να συμμετέχουν ενεργά σε κάθε γεγονός που τους αφορά. Δημιουργεί μαζί τους τη σκηνογραφία και την διακόσμηση των εκδηλώσεων, σκηνοθετεί θεατρικά έργα των μαθητικών ομάδων που λαμβάνουν μέρος.

Προτείνει καινοτόμες ιδέες για την εκλεπτυσμένη εικόνα των Τμημάτων και του συνολικού χώρου της Σχολής δημιουργώντας με τους μαθητές επιγραφές με καθοδηγητικό και εμψυχωτικό χαρακτήρα και κατασκευάζοντας σημεία ξεκούρασης και διαλείμματος για πιο αρμονική συμβίωση. Συγγράφει τους λόγους που αναφωνεί και συντάσσει τα εορταστικά εκπαιδευτικά προγράμματα.

ΕΥΡΩΠΗ.

Πολύμηνα ταξίδια σε όλη την Ευρώπη για μετεκπαίδευση, θα ανοίξουν νέους στόχους θα εμπλουτίσουν ακόμη περισσότερο τη γνώση, επιστρέφοντας πίσω για την δημιουργία καινοτόμων έργων με τους μαθητές του.

Απόσπασμα από το αυτοβιογραφικό κείμενο του Παναγιώτη Γ. Σπύρου με τίτλο «Το Δρομολόϊ της ζωής», που περιγράφει το ξεκίνημά του και τα βιώματά του ως καθηγητής.

«Σχέδιο μαθήματος» που κατέγραψε ο Παναγιώτης Γ. Σπύρου και το χάρισε στην κόρη του Βασιλική Π. Σπύρου. Αθήνα, 2019. Στο φόντο απεικονίζεται ο ίδιος με συναδέλφους του εκπαιδευτικούς σε στιγμιότυπο εκπαιδευτικής εκδρομής.  

 

Τεχνικό σχέδιο του Παναγιώτη Γ. Σπύρου, τέλη της δεκαετίας του 1970

Art book της Βασιλικής Π. Σπύρου, Αθήνα 2020. Φέρει ως τίτλο "Θέλει διάβασμα η γεωμετρία" που έδωσε ο Παναγιώτης Γ. Σπύρου στη φωτογραφία που απεικονίζεται ο ίδιος να διαβάζει, η οποία έγινε η έμπνευση του έργου.

Σχέδια τρισδιάστατης γραφής και μοτίβων με μολύβι, Αθήνα 2020.  "Ερημοποίηση", σχέδιο εμπνευσμένο από την περίοδο της πανδημίας. Αθήνα 2020. Έργα του Παναγιώτη Γ. Σπύρου

Η ΣΥΜΠΟΡΕΙΑ.

Ο κοινωνικός κύκλος διαμορφώνεται με γνωριμίες και επαφές που θα συμπορευτεί συν δημιουργώντας και υποστηρίζοντας σημαντικές αξίες μάθησης και πολιτισμού. Στα χρόνια που αναπτύσσει το πεδίο του εκπαιδευτικού έρχεται η γνωριμία με την παντοτινή συνοδοιπόρο της ζωής του Γεωργία, που η ιστορία της αγάπης τους θα είναι για σαράντα πέντε χρόνια, με έναν ξεχωριστό τρόπο σπάνια αφού από την πρώτη στιγμή, συστατικά όπως ο σεβασμός των προσωπικοτήτων και η ελευθερία στην εξέλιξη, θα διακατέχει τις στιγμές τους.

Υδατογραφίες, 1977. Έργα του Παναγιώτη Γ. Σπύρου

Σχέδια με πενάκι, δεκαετία του 1970. Έργο του Παναγιώτης Γ. Σπύρου

  

Η ΦΩΝΗ. 

Ο Παναγιώτης Γ. Σπύρου ήταν λάτρης του λαϊκού τραγουδιού. Κατέγραφε και ερευνούσε την ιστορία της μουσικής του είδους αυτού κατέχοντας αμέτρητες σελίδες, συνέλεγε δισκογραφικές δουλειές και βιβλία σχετικά, μα για εκείνο με το οποίο παρέμεινε στις καρδιές όλων ήταν η φωνή του.  Τραγουδώντας με πάθος όλους όσους θαύμαζε από τον Τσιτσάνη ως τον Καζαντζίδη, τον Βίρβο, την Παπαγιαννοπούλου, τον Αγρινιώτη στιχουργό Πυθαγόρα Παπασταματίου. Οι παρέες τον αποθέωναν και του ζητούσαν να ανοίγει το γνωστό τετράδιο των στίχων για να δώσει την εκκίνηση του κεφιού, της συλλογικότητας και της ομορφιάς που εκφράζει η τέχνη της μουσικής. Ακολουθούν δύο αποσπάσματα από ερμηνείες του.

 

"Στον πατέρα μου", έργο της Βασιλικής Σπύρου. Ιούνιος 2022

Χαρακτικό. Τύπωμα σε βαμβακερό χαρτί, Αθήνα 2019. Έργο του Παναγιώτη Γ. Σπύρου

Χαρακτικό. Τύπωμα σε βαμβακερό χαρτί, Αθήνα 2019. Έργο του Παναγιώτη Γ. Σπύρου

 

 

Η ΑΝΕΞΑΝΤΛΗΤΗ ΠΕΝΑ. 

Η  πολυγραφότατη πένα του τον κατέτασσε σε ανεξάντλητο αρθρογράφο. Για δεκαετίες δημοσιεύτηκαν άρθρα του σε εφημερίδες της Πελοποννήσου, της Αττικής, της Στερεάς Ελλάδας, της Ηπείρου (εφημερίδες Συνείδηση, Νέοι Καιροί, Πελοπόννησος, εφημερίδα Άραχθος και άλλες). Κείμενα που εμπνέονταν από κάθε λεπτομέρεια, γεγονός, βίωμα. Μια σπουδαία παρακαταθήκη που μπορεί εκεί να βρει κανείς εικόνες μιας ζωής που έρεε με αξίες, αφηγηματική πολυτέλεια, ιστορικές μνήμες, προσωπικές διαδρομές, αυτοβιογραφικές, αναφορές σε θαυμαστά ντοκουμέντα τέχνης και πολιτισμού, απόψεις. Στα χρόνια μέχρι το 2021 αρθρογραφεί κείμενα για τον πολιτισμό, την εκπαίδευση και κοινωνικά ζητήματα. 

                    Απόσπασμα κειμένου του με τίτλο "Τα Πανηγύρια του Καλοκαιριού". Παναγιώτης Γ. Σπύρου, Αθήνα 2007

 

 

ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ ΜΝΗΜΗΣ.

Στη μνήμη του δημοσιεύτηκαν άρθρα αφιερωμένα σε εκείνον.  

Εφημερίδα Συνείδηση, «Πορεία ζωής», φύλλο 11ης Ιανουαρίου 2022 https://sinidisi.gr/quot-poreia-zois-quot-afieroma-ston-panagioti-g-spyroy/

Εφημερίδα «Άραχθος», «Όπως το ταξίδι του ποταμού» φύλλο 217, Ιανουάριος-Φεβρουάριος-Μάρτιος 2022.  http://earachthos.gr/images/newspaper/217.pdf

Εφημερίδα Συνείδηση, «Μνήμες μιας όμορφης ζωής», φύλλο 28ης Δεκεμβρίου 2022 https://sinidisi.gr/mnimes-mias-omorfis-zois-afieromeno-stin-mnimi-panagioti-g-spyroy/

Εφημερίδα «Άραχθος», δημοσίευση του κειμένου του Παναγιώτη Γ. Σπύρου με τίτλο "Γειά σου δάσκαλε" που έγραψε το 2004 ενσωματωμένο στο κείμενο μνήμης «Οι τόποι που μου έμαθαν» φύλλο 220, Οκτώβριος-Νοέμβριος-Δεκέμβριος 2022

Σχέδια με μολύβι, Αθήνα 2020. Έργο του Παναγιώτη Γ. Σπύρου

Μονοκοντυλιά με μολύβι, Αθήνα 2019. Έργο του Παναγιώτη Γ. Σπύρου